VVM logo nieuw 150x150

netwerk van milieuprofessionals

 
Bezoek ons op: 

 

 

 

 

 

 

Columns Peter van de Laak

Geplaatst op 16-05-2017  -  Categorie: VVM-leden in het nieuws  -  Auteur: Peter van de Laak  -  Bron: Binnenlands Bestuur/JS Consultancy/ROmagazine

VVM-lid Peter van de Laak schrijft regelmatig columns voor Binnenlands Bestuur en JS Consultancy. Ook schrijft hij wel eens in ROmagazine.

Lees al zijn colums op Binnenlands Bestuur>>

Over Peter>>

Verkeersveiligheid is een omgevingswaarde voor de stad | JSC, mei 2017

Verkeersveiligheid is een serieus issue, zo blijkt uit de aandacht in de media. Het programma De Monitor liet zien dat er een toename is van het aantal verkeersslachtoffers bij gevaarlijke kruispunten in de stad. Die toename blijkt ook uit de jaarlijkse monitor van de SWOV. Registratie van verkeersslachtoffers verdient meer prioriteit. Wat kunnen gemeenten doen met het oog op de komst van de Omgevingswet?

Lees de hele column bij JS Consultancy>>

Stedelijke regio’s hebben meerschalige NOVI nodig | BB, 4 mei 2017

De startnota NOVI stelt vier strategische opgaven centraal die de belangen van meerdere overheden raken. Voor stedelijke regio’s waar complexe opgaven en belangen samenkomen is een meerschalige integrale visie nodig.

Lees de hele column op binnenlandsbestuur.nl>>

Anders omgaan met milieueffectrapportage | ROm 3, 17 maart 2017

Op stapelen van MER zit niemand te wachten, zou je denken. In de Omgevingswet is een van de doelen het terugbrengen van de onderzoekslasten  bij plannen voor de fysieke leefomgeving. De vraag is echter of en hoe stapeling van milieueffectrapportage is te voorkomen. ROm en de Vereniging voor Milieuprofessionals (VVM) gaan de komende maanden antwoorden zoeken op die vraag en hoe de toepassing van m.e.r. is te  vereenvoudigen.

Lees het hele artikel op ROmagazine.nl>>

Milieuprofessional in de kenniseconomie | VVM, 7 maart 2017

Nederland is een kenniseconomie, wij verdienen geld met het verkopen van kennis. Hoogwaardige kennis ontstaat waar fundamenteel wetenschappelijk onderzoek in verbinding staat met onderwijs en praktijk. Die driehoeksrelatie verklaart het succes van landbouw, maakindustrie en waterveiligheid. Wat kunnen wij als milieuprofessionals hiervan leren en onze eigen successtory maken? De aantrekkingskracht van milieu als discipline is al enige tijd tanende. Je ziet dat niet alleen terug in de praktijk, maar ook in het wetenschappelijk en hoger onderwijs. Toch zijn er wel degelijk kansen door milieukennis in te zetten voor nieuwe maatschappelijke opgaven.

Lees de hele column op vvm.info>>

Wie is straks aansprakelijk voor klimaatschade? | JSC, 21 november 2016

"Gaan burgers straks hun gemeente aansprakelijk stellen voor geleden klimaatschade? Wellicht niet ondenkbaar nu de kosten van klimaatschade de pan uitreizen. Ook voor verzekeraars kan er een moment komen dat bepaalde risico’s niet meer verzekerbaar zijn, omdat die zich opstapelen. Er zijn al gemeenten die hun burgers vragen om zelf verantwoordelijkheid te nemen en maatregelen te treffen. Waar ligt de grens tussen publieke en private verantwoordelijkheid bij de aanpak van de problemen van klimaatverandering?"

Lees de hele blog op JS Consultancy>>

De metropool is niet dé oplossing voor duurzame verstedelijking | BB, 9 november 2016

"Nederland moet investeren in grootstedelijkheid stelt Zef Hemel in zijn boek ‘De toekomst van de stad’. Grote steden zijn rijker, innovatiever en duurzamer. Het polycentrische stedensysteem van Nederland kan niet concurreren met de grotere agglomeraties in Europa en de wereld. Het zijn de inwoners van de megasteden die de mondiale vraagstukken op het gebied van klimaat, armoede en uitputting van fossiele brandstoffen gaan oplossen, volgens Hemel. Dat is te kort door de bocht."

Lees de hele column op binnenlandsbestuur.nl>>

Omgevingswet noodzaakt tot discussie over planning dilemma’s | JSC, 25 oktober 2016

"De discussies over de toekomst van Schiphol, windturbines op land en de Ladder voor duurzame verstedelijking raken aan diverse dilemma’s van de ruimtelijke planning praktijk. Hoe moeten de belangen van economie, leefomgeving en duurzaamheid worden gewogen wanneer diverse overheden betrokken zijn? Als de Omgevingswet daarover niets vastlegt, zal discussie over planning dilemma’s onderdeel moeten zijn van de cultuurverandering in het omgevingsrecht."

Lees de hele blog>>

De Omgevingswet en de gezonde stad | JSC, 26 september 2016

"De gezonde stad is een actueel en belangrijk thema. Het is één van de opgaven uit het jaar van de Ruimte. Kan de Omgevingswet aan die opgave een bijdrage leveren? Dat lijkt wel het geval, want de gezonde stad vraagt om een integrale benadering. Maar ja, wat is integraal?"

Lees de hele blog>>

Omgevingswetaanpak m.e.r. benadeelt het milieu | BB, 13 september 2016

"De verplichte kennisgeving bij de start van de plan-m.e.r. komt te vervallen. In het ontwerp Omgevingsbesluit ontbreekt hiervoor de motivering. Hoe moeten we dit duiden? Spreekt dit voornemen voor zich of is het een manier om lastige discussies uit de weg te gaan? Niet onderschat mag worden de ondermijning hiervan voor de wezenlijke rol van het instrument milieueffectrapportage en de machtsbalans tussen planproces en m.e.r."

Lees de column op Binnenlandsbestuur >>

De betekenis van het omgevingsplan voor het klimaat | JSC, 30 augustus 2016

"Regelmatig hoor ik kritische geluiden over de Omgevingswet. De Omgevingswet zou weinig toevoegen, want we kunnen nu al veel doen voor een duurzame kwaliteit van de leefomgeving. Zie wat er zoal mogelijk is onder de Crisis- en herstelwet en het programma ‘Nu al eenvoudig beter’. Wat echter over het hoofd wordt gezien is dat één omgevingsplan eenvoudigere afwegingen mogelijk maakt in samenhang met de ondergrond en diverse programma’s."

Lees de hele blog op JSConsultancy.nl>>

Omgevingswet: een uitdaging voor milieueffectrapportage | JSC, 29 juni 2016 

"De Omgevingswet is een uitdaging voor de praktijk van milieueffectrapportage. Omgevingsvisies en gemeentelijke omgevingsplannen bevatten geen concrete eindbeelden meer.

Bestuurders hebben vooral behoefte aan concrete kaders die helpen bij het onderbouwen van integrale afwegingen bij nieuwe ruimtelijke initiatieven. Denk aan het afbakenen van de beschikbare milieuruimte en een afwegingskader voor het beoordelen van nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. Wat kan milieueffectrapportage hieraan bijdragen?"

Lees de blog op JS Consultancy >>

Slimme monitoring voor de ‘Smart city’ | JSC, 14 juni 2016

"De Omgevingswet neemt de beleidscyclus als uitgangspunt. Monitoring van de kwaliteit van de leefomgeving is daarin essentieel. Deze rapportageplicht mag echter geen verplicht nummer worden. We moeten breder kijken en ook aangrijpingspunten hebben voor een effectief handelingsperspectief. De Omgevingswet biedt die mogelijkheid door naast omgevingswaarden ook andere parameters te monitoren. Waar moeten we dan aan denken?"

Lees de hele blog op JS Consultancy>>

Digitaal stelsel Omgevingswet: wie heeft het ei van Columbus? | JSC, 31 mei 2016

"Initiatiefnemers moeten straks met een klik op de omgevingsplankaart inzage hebben in de activiteiten die op een bepaalde locatie mogelijk zijn. Dat is de ambitie van het Digitaal stelsel Omgevingswet! Ook moeten inwoners kunnen zien wat de omgevingskwaliteit is in hun directe leefomgeving. Zijn deze ambities haalbaar?"

Lees de hele blog op JS Consultancy>>

Omgevingswet: wees creatief met het programma | JSC, 25 mei 2016

"Uit de VNG impactanalyse blijkt dat veel gemeenten met vragen zitten over de toepassing en meerwaarde van het instrument programma. Bij dit instrument wordt doorgaans meteen gedacht aan de programmatische aanpak (NSL, PAS) of aan het uitvoeringsprogramma onder de huidige structuurvisie. Het programma biedt echter veel meer en betere mogelijkheden om te investeren in een duurzame leefomgeving."

Lees de hele blog op JS Consultancy>>

Een 3D omgevingsplan leidt ons naar een duurzame toekomst | JSC, 4 mei 2016

"Diverse gemeenten zijn gestart met pilots om kennis en ervaring op te doen over een omgevingsplan. Deze pilots zijn vooral gericht op het integreren en harmoniseren van bestemmingsplanvoorschriften en het afstemmen van bestaande verordeningen. Eén ding wordt daarbij vaak over het hoofd gezien: het stellen van regels voor het gebruik van de ondergrond. Momenteel is de regel wie het eerst komt, het eerst maalt. Met het oog op een duurzame toekomst van de stad is dit echter niet langer houdbaar."

Lees de hele blog op JS Consultancy>>

Omgevingswet: anders omgaan met kosten biedt ruimte | JSC, 21 april 2016

"Diverse gemeenten zijn gestart met pilots om kennis en ervaring op te doen over een omgevingsplan. Deze pilots zijn vooral gericht op het integreren en harmoniseren van bestemmingsplanvoorschriften en het afstemmen van bestaande verordeningen. Eén ding wordt daarbij vaak over het hoofd gezien: het stellen van regels voor het gebruik van de ondergrond. Momenteel is de regel wie het eerst komt, het eerst maalt. Met het oog op een duurzame toekomst van de stad is dit echter niet langer houdbaar."

Lees de hele blog op JS Consultancy>>

Implementatie Omgevingswet begint nu | BB, 4 april 2016

Na de Tweede Kamer heeft nu ook de eerste Kamer de Omgevingswet geaccordeerd. Dat is goed nieuws, maar het duurt nog even voordat de Omgevingswet in werking treedt. De uitvoeringsregelingen moeten nog door beide kamers. Inmiddels geven de pilots omgevingsvisie en omgevingsplan al een goed beeld van de uitdagingen. Cultuurveranderingen en digitalisering zijn de nieuwe 'buzzwords', maar waar draait het nu werkelijk om bij de implementatie van de Omgevingswet?

Lees de column>>

Gaat de PAS ons nog verrassen? | BB, 8 december 2015 |
Over VVM bijeenkomst PAS in de praktijk 23-11-2016

"De Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) kent de nodige onopgeloste kwesties en is niet erg in lijn met de doelstellingen van de Omgevingswet, blijkt na het eerste halfjaar. Hoe uitvoerbaar is de PAS eigenlijk?

De Commissie m.e.r. organiseerde in samenwerking met het netwerk van milieuprofessionals (VVN) onlangs een bijeenkomst over de PAS in de praktijk. De Programmatische Aanpak Stikstof is per 1 juli 2015 in werking getreden. Wat zijn de ervaringen? Tot mijn verbazing - en van velen met mij - bevat de PAS nog onopgeloste kwesties. Zo is er een mismatch met de Wet ruimtelijke ordening en externe saldering is niet mogelijk. Goed beschouwd is de PAS vooral een sectoraal saneringsinstrument. De PAS rekent af per afzonderlijk initiatief en bevat geen stimulansen voor integrale gebiedsgerichte oplossingen. Kortom, niet echt in lijn met de doelstellingen van de Omgevingswet."

Lees de column>>

Dilemma's voor het gemeentelijk omgevingsplan | BB, 5 november 2015

"Een groot aantal gemeenten experimenteert met het omgevingsplan. Eén van de vragen die daarbij aan de orde is: wat te doen met de planvoorschriften van bestemmingsplannen en verordeningen die je wilt gaan samenvoegen? Ga je die op één lijn brengen voor het omgevingsplan of kies je voor het gebiedsgericht differentiëren van voorschriften? En in welke mate wil je milieuvoorschriften opnemen in het omgevingsplan? Welke uitgangspunten hanteer je bij het maken van die keuzes? "

Lees de column>>

Energieakkoord struikelt over verkokering ministeries | BB, 20 november 2014

"Het Energieakkoord ligt onder vuur. De resultaten blijven achter bij de ambitie. Windenergie op zee wordt gefrustreerd door onhandig manoeuvreren van de minister van EZ. Duurzame energieopwekking (zonnepanelen) in de gebouwde omgeving komt maar moeizaam van de grond door ingewikkelde voorwaarden voor salderen. Voorts beperkt het Woonakkoord het investerend vermogen van woningcorporaties. De Rijksdepartementen zijn teveel bezig met hun eigen agenda. Moet er geen Duurzame Energiecommissaris komen die de regie gaat nemen, zoals bij de aanpak van de waterveiligheid?"

Lees de column>>

Omgevingsplan vraagt om andere inzet milieueffectrapportage | BB, 29 september 2014

"De ontwerp-Omgevingswet kiest wat betreft milieueffectrapportage meer voor afslanken dan voor vernieuwen. Het mer-instrumentarium moet eenvoudiger. Minder onderzoekslasten en meer afwegingsruimte is het nieuwe credo. Dat lijkt logisch, maar bij een nadere beschouwing van de reikwijdte van het nieuwe gemeentelijk omgevingsplan ook weer niet."

Lees de column>>

Mogen lokale bestuurders zelf uitmaken hoe ze het geluidprobleem aanpakken? | BB, 10 juli 2014

"Europa zet al jaren in op een sectorale aanpak van belangrijke milieuproblemen. Dat is ook voor geluid het geval. De geluidaanpak die Europa voorstaat kost alleen bakken met geld, terwijl de financiering een groot struikelblok is. Het benodigde geld is in steeds mindere mate beschikbaar. En het is haast onmogelijk om de investeringen in een betere geluidkwaliteit te laten renderen. Het moet en kan anders. Biedt de Omgevingswet daarvoor kansen?"

Lees de column>>

Verander je mindset, begin bij het gemeentelijk omgevingsplan | BB, 2 juni 2014

"Dit motto is van toepassing op Ommen. Andere gemeenten kunnen zich eraan spiegelen. Een andere mindset: makkelijk gezegd, maar hoe doe je dat? In Ommen zijn ze gestart met een aftrap in de krochten van het gemeentehuis. Als je een nieuw fundament wilt leggen, dan kun je daar het beste beginnen. Wat blijkt: je raakt in gesprek met collega’s waar je anders niet direct bij de kamer binnenloopt. Ook niet beginnen met kaartjes en gebieden inkleuren. Dan kom je al snel in de geijkte patronen terecht."

Lees de column>>

Een uitnodigende omgevingsvisie, hoe maak je die? | BB, 23 april 2014

"Door de visie vooral niet zelf te willen schrijven! Draai het om. Nodig maatschappelijke en professionele partijen uit om zelf met een verbeeldende visie te komen. Wellicht door een prijsvraag uit te schrijven. Als loslaten en faciliteren de nieuwe rol is van de overheid, dan kan je daar maar meteen mee beginnen."

Lees de column>>

Wijziging Europese m.e.r.-richtlijn is niet slim | 6 december 2013

"De Europese Commissie stuurt aan op een wijzing van de richtlijn voor milieueffectrapportage voor publieke en particuliere projecten. Er zijn nog steeds tekortkomingen bij de screening van projecten en de scope van de milieubeoordeling. Tevens is de richtlijn aangewezen als instrument voor vereenvoudiging. Slimme regelgeving heet dat. Het is de vraag of de voorstellen voor wijziging van de richtlijn de kwalificatie ‘slim’ verdienen. Het wijzigingsvoorstel is gepubliceerd op 26 oktober 2012, maar besluitvorming erover laat nog op zich wachten. Tja, dat is blijkbaar niet zonder reden."

Lees de de column>>

De plan-m.e.r. als ontwerpinstrument? | BB, 28 oktober 2013

"Een nieuwe Omgevingswet is in voorbereiding. Een mooie kans om de plan-m.e.r. te vernieuwen. De meerwaarde van het instrument staat onder druk. De kritiek richt zich onder andere op de kwaliteit van de beslisinformatie. De plan-m.e.r. is niet concreet, werkt vertragend en is te weinig sturend in de planontwikkeling. Voor sommige partijen is de scope te smal, voor anderen weer te breed."

Lees de column>>

De ladder voor duurzame verstedelijking maakt niet duurzaam | BB, 26 juni 2013

"De ladder voor duurzame verstedelijking wekt de indruk dat het ons dichterbij een staat van duurzame ontwikkeling brengt. Dat is een misvatting. Een nadere beschouwing laat zien dat de ladder vooral stuurt op zuinig en efficiënt omgaan met onze ruimte. Dat is een waardevolle doelstelling, maar er is meer nodig voor duurzame verstedelijking. We willen ook een klimaatbestendige stad, een gezonde en leefbare stad met ruimte voor natuur en stadslandbouw. Voor deze bredere afwegingen biedt de ladder geen soelaas."

Lees de column>>

Wat wordt het: een actieplan of programma geluid? | 9 mei 2013

"Het schijnt een goede gewoonte te zijn dat (afdelingen binnen) departementen niet met elkaar communiceren gedurende de ontwikkeling van nieuw beleid. Die indruk ontstaat na het lezen van de beleidskeuzen voor de decentrale geluidwetgeving (Swung II)."

Lees de column>> 

Nieuwe geluidwetgeving: wel eenvoudiger, maar niet beter | BB, 16 april 2013

"Onder het motto “beter kunnen we het niet maken, wel eenvoudiger” heeft staatssecretaris Mansveld de Tweede Kamer geïnformeerd over de nieuwe geluidwetgeving voor provincies en gemeenten (Swung II). We hebben er lang, al meer dan 3 jaar, naar uitgezien. Er is het nodige vergaderd en onderhandeld met IPO en VNG. Geen extra bestuurslasten was het devies. Dat is gelukt. Maar gaat Swung II (Samen Werken in de Uitvoering van Nieuw Geluidbeleid) op termijn ook uitzicht bieden op een gezonde leefomgeving?"

Lees de column>>

Gaat de Omgevingswet ook eisen stellen aan bestuurlijke kwaliteit? | BB, 5 maart 2013

"De inzet van de nieuwe Omgevingswet is meer bestuurlijke afwegingsruimte op lokaal niveau. Volgens het recente akkoord tussen het ministerie I&M en de VNG is dat mogelijk door een andere wijze van normering van milieukwaliteitsnormen. Per gewenste milieukwaliteit komt er een basisbescherming en een bandbreedte waarbinnen er afwijkingsmogelijkheden bestaan. Goed dat die knoop eindelijk is doorgehakt. Rest dan wel de vraag hoe meer ruimte voor bestuurlijke afweging aan de voorkant wordt geborgd aan de achterkant. Wordt de kwaliteit van de leefomgeving niet het kind van de rekening? Laten we eens verkennen wat voor opties er zijn voor het borgen van milieukwaliteit."

Lees de column>>

Hoera, we hebben een omgevingsplan; kan de vlag nu uit? | BB, 6 maart 2013

"Annemarie Jorritsma en Friso de Zeeuw hebben elkaar vorig jaar diverse keren ontmoet. En met resultaat. Er is een nieuw kindje geboren: het gemeentelijk omgevingsplan. Jorritsma en de Zeeuw zijn daarover zeer content, maar kan de vlag nu ook uit? Ja en nee. Ja, want dit is een waardevolle stap in de goede richting. Nee, het is niet voldoende. Een kort resumé over wat er is voorafgegaan."

Lees de column>>

Het Pareto-optimum van de Omgevingswet | BB, 25 februari 2013

"Het is maar goed dat er een vrouw aan het roer staat bij Infrastructuur en Milieu. De Omgevingswet - dit voorjaar gaat het wetsvoorstel naar de Tweede Kamer - wordt een 'multitasker'. De wet moet de besluitvorming in het ruimtelijke domein eenvoudiger, sneller en beter maken. Tegelijkertijd is de doelstelling van de Omgevingswet de kwaliteit van de leefomgeving te waarborgen. Van diverse kanten is er bovendien op gewezen dat het bevorderen van ruimtelijke kwaliteit als hoofddoel niet mag ontbreken. Mooie voornemens. De vraag is alleen hoe de ambitie van meer ruimtelijke en leefomgevingskwaliteit samen gaat met het realiseren van die andere doelstelling: eenvoudiger en sneller? Want de afwegingen in het ruimtelijk domein zijn complex en ondoorzichtig en de besluitvorming is stroperig." 

Lees de column>>


Over Peter van de Laak 

Peter van de Laak werkt als zelfstandig adviseur bij Milieuregie. Wat hem beweegt is een bijdrage leveren aan de transitie van het omgevingsbeleid en de kwaliteit van de uitoefening van milieueffectrapportage. Hij ondersteunt gemeenten, provincies en omgevingsdiensten bij het realiseren van hun ambities op het gebied van milieu en duurzame ontwikkeling. Binnen het VVM netwerk van milieuprofessionals is hij actief als voorzitter van de sectie milieueffectrapportage. De columns voor binnenlandsbestuur.nl schrijft hij op persoonlijke titel.