VVM logo nieuw 150x150

netwerk van milieuprofessionals

 
Bezoek ons op: 

 

 

 

 

 

 

Column: Het voorzorgsprincipe

Geplaatst op 26-02-2024  -  Categorie: VVM-leden Blog  -  Auteur: Antoine Heideveld  -  Bron: Tijdschrift Milieu

De voorzitter van VVM schrijft de openingscolumn voor Tijdschrift Milieu.

Het voorzorgsprincipe
milieu-2024-1-carts-column-antoine

Milieu 2024 nr 1 (februari), door Antoine Heideveld, voorzitter VVM

Ik heb in de jaren 90 van de vorige eeuw milieukunde gestudeerd. Jawel, alweer bijna 30 jaar geleden… Uiteraard heb ik toen veel geleerd over verschillende soorten milieuvraagstukken, de oorzaken ervan en verschillende oplossingsrichtingen. Een van de belangrijkste punten van deze opleiding was het voorzorgsprincipe. Doet dat een belletje rinkelen?

Lees de column online

De toekomst van de VVM
milieu-2023-5-column-antoine

Milieu 2023 nr 6 (december), door Antoine Heideveld, voorzitter VVM

Zo zeg, het was me het avondje wel. De avond waarin de uitslag van de verkiezingen voor de Tweede Kamer 2023 bekend werd gemaakt. En het viel voor de vele mensen met een voorkeur voor een middenpartij of een linkse partij niet mee. Ook mensen die voorstander zijn van een strenger klimaatbeleid waren teleurgesteld. Laat staan de mensen die strijden tegen onrechtvaardigheid en discriminatie. De winnaar van de verkiezingen, PVV, geeft namelijk af op alles wat met klimaat te maken heeft en geeft immigranten en mensen met een Islamitisch geloof van alles en nog wat onterecht de schuld. Of zoals mijn vrouw het simpel verwoordde: het gaat over rechts.

Lees de column online

De toekomst van de VVM
milieu-2023-5-column-antoine

Milieu 2023 nr 5 (november), door Antoine Heideveld, voorzitter VVM

Op 12 oktober vond de ALV van de VVM plaats. Best wel spannend. De afgelopen twee jaar hebben we als VVM immers financieel slecht gedraaid, was er tweemaal een directiewissel en was er dus veel interne beroering. Maar gelukkig blijkt dat we een mooie, sterke en veerkrachtige vereniging zijn. Meerdere leden zijn opgestaan en hebben extra hard gewerkt om van activiteiten zowel inhoudelijk als financieel successen te maken. En er zijn ook mensen bijgesprongen in de organisatie. Top! Op de ALV konden we dan ook met groot genoegen kenbaar maken dat we als VVM in 2023 waarschijnlijk weer zwarte cijfers schrijven. Uiteraard nog even een voorbehoud van de laatste ontwikkelingen, maar het ziet er goed uit.

Lees de column online

Beter uitleggen
milieu-2023-4-column-antoine

Milieu 2023 nr 4 (september), door Antoine Heideveld, voorzitter VVM

“WE MOETEN STOPPEN MET PRATEN OVER ANDEREN DIE MOETEN VERANDEREN.”

Hoe vaak hoor je het niet: “Mensen moeten mee kunnen praten. En ja, we moeten het beter uitleggen.” Bij het gestrande landbouwakkoord. Bij subsidie op fossiele brandstoffen. Bij de reorganisatie in je eigen bedrijf. Steeds lijken degene die de oplossingen hebben bedacht te denken: het idee is sowieso goed. Mensen mogen best even meepraten. En als er dan substantiële bezwaren komen, volgt de reactie: we moeten het beter uitleggen. Maar… wellicht was het al gewoon niet zo’n goed idee?

Lees de column online

Aanjagen
milieu-2023-4-column-antoine

Milieu 2023 nr 3 (juni), door Antoine Heideveld, voorzitter VVM

Elke dag staan de grote vraagstukken van deze tijd in de krant, op tv, in apps en op social-media. Van gezonde en duurzame voeding tot circulaire economie. Van klimaatverandering en daarmee samenhangende vraagstukken tot klimaatvluchtelingen. Enzovoort…
Al die aandacht en de roep om ons heen om een meer integrale aanpak betekent dat er een nieuwe tijd is aangebroken voor onze rol als VVM. Op de VVM-Raad van 16 mei stond dan ook onze eigen toekomst centraal; een toekomst waarin we een mooie toegevoegde waarde bieden en daarbij ook financieel gezond zijn. Eén ding viel mij op: we willen allemaal door, want we vinden met elkaar de VVM een prachtige vereniging met veel toegevoegde waarde. 

Lees de column online

Herkennen en erkennen
milieu-2023-2-carts-column-antoine

Milieu 2023 nr 2 (mei), door Antoine Heideveld, voorzitter VVM

Ik sprak laatst met Tinus. Hij werkt als boer in Friesland. In een prachtig gebied met veel water en veel weidevogels. Met een boerderij waar ik als stadsmens watertand bij het uitzicht. Om meer biodiversiteit op zijn landerijen te krijgen heeft hij de waterstand verhoogd. Heeft hij minder koeien en zaait hij land in met strokenteelt. Hij gebruikt veel minder kunstmest dan voorheen en is ook gestopt met veel pesticiden. Hij verkoopt de producten deels via een winkel op eigen land, deels via lokale partijen: de korte keten dus. Wat blijkt: hij maakt minder kosten, heeft ook minder omzet, maar verdient onder aan de streep net iets meer dan vroeger. En de biodiversiteit neemt hand over hand toe, waar de stikstofdepositie juist dramatisch afneemt. Tegelijkertijd legt hij ook CO2 vast in de bodem en zorgt zijn aanpak voor meer bodemleven, waardoor zijn land uiteindelijk meer water bergt en de waterkwaliteit verbetert. Kortom, Tinus heeft zijn eigen perspectief als ondernemer vormgegeven. Prachtig.

Lees de column online

De toekomst van de VVM

Milieu 2023 nr 1 (maart), door Antoine Heideveld, voorzitter VVM

Het zijn barre tijden. Elke dag vallen er slachtoffers in een verschrikkelijke oorlog. Elke week zijn er berichten over smeltende gletsjers, toenemende droogte en hevige overstromingen. De biodiversiteit holt achteruit. Wereldwijd zijn er dramatisch veel mensen op de vlucht; voor klimaatproblemen zoals droogte en dictatoriale regimes.
[...]

Naast samenwerking is het ook belangrijk om onze rol als vereniging nog eens tegen het licht te houden. Zijn we er vooral voor kennisuitwisseling en leren van elkaar? Of zijn we toch ook een beroepsvereniging? En zo ja, wat is dan ‘ons’ beroep?

Lees de column online

Minder

Milieu 2022 nr 6 (december), door Antoine Heideveld, voorzitter VVM

Black Friday. Cyberdeals. Single Day. Kopen, kopen, kopen. Het valt weer extra op: het verdienmodel van het westen is verkoop, verkoop, verkoop. Meer, meer en meer. Koop die trui, nu met 75% korting. Boek nog even snel een last minute vliegvakantie naar de zon. En nu in de aanbieding: een prachtige telefoon met een nog betere camera! En wij als milieuprofessionals maar werken aan het omlaag krijgen van de milieu-impact van ons handelen.

Download de column Lees de column online

Koplopers waarderen

Milieu 2022 nr 5 (november), door Antoine Heideveld, voorzitter VVM

Een hartenkreet: laten we de mensen en organisaties die al jaar en dag werk maken van duurzaamheid daarop waarderen! Waardeer de koplopers. Ook in overheidsregelingen.Door de oorlog in Oekraïne komt de energietransitie in een stroomversnelling. Iedereen wil nu een warmtepomp, zonne-panelen en we willen vaart met windmolens. Nooit meer afhankelijk van een land als Rusland, is de gedachte.

Download de column Lees de column online-->

Bloei

Milieu 2022 nr 4 (oktober), door Antoine Heideveld, voorzitter VVM

Wat een nieuws: Rachel Heijne verlaat ons. Wat heeft zij het fantastisch gedaan als directeur! Steeds maar weer vrolijk en rustig. Steeds verbindend. Steeds met leden met elan en enthousiasme op complexe onderwerpen een gezamenlijk weg vooruit vinden. In tijden waarin veel verenigingen het lastig hebben en stoppen heeft Rachel er mede voor gezorgd dat de vereniging bloeit, met activiteiten, meerdere tijdschriften en zeer actieve leden. Ik heb nu vier jaar met haar mogen optrekken en ik ben steeds opnieuw onder de indruk. Zonder zichzelf op de voorgrond te plaatsen kreeg Rachel keer op keer mooie sessies, congressen en activiteiten van de grond. Zijn meerdere tijdschriften samengebracht en verjongde de vereniging ook door de intensieve samenwerking met onder meer Studenten voor Morgen. Samen met het team en samen met de vrijwilligers. De kunst van Rachel was dat zo te doen dat iedereen het prettig vond en zijn of haar rol goed kon pakken. Hulde.

Download de column Lees de column online

Klimaatzwaard

Milieu 2022 nr 3 (juni), door Antoine Heideveld, voorzitter VVM

Was er eerst sprake van het klimaatkonijn, nu is er sprake van het klimaatzwaard. Dat hangt namelijk boven ons hoofd. Het wordt steeds duidelijk hoe lastig we het met elkaar in de wereld vinden om de uitstoot van broeikasgassen te verlagen. Door de brute oorlog van de Russen in Oekraïne wordt heel duidelijk hoe afhankelijk we nog zijn van fossiele brandstoffen. En dat terwijl vele mensen heel graag van het gas en van de olie af willen. Zeker als die uit Rusland komen. Maar tegelijkertijd laat het zien dat we eigenlijk niet weten hoe. We nemen het ons wel voor, maar ondernemen weinig actie. Er staan zoveel belangen op het spel dat er geschermd wordt met “het kan nu eenmaal niet van vandaag op morgen”, en “we doen ons best”. En “we hebben beleid ontwikkeld” en “we investeren al in duurzame energiebronnen” (maar ondertussen stoppen we nog veel meer in fossiel).

Lees de column online

Oorlog en gas

Milieu 2022 nr 2 (april), door Antoine Heideveld, voorzitter VVM

Sommigen zagen het al vanaf 2014 aankomen. Ik was geschokt. Tanks die Oekraïne binnen rollen. Een soevereine staat in Europa bruut aangevallen door Rusland. Woorden schieten tekort. Beelden leiden tot tranen. Ik voelde me machteloos. Want wat kun je doen? Demonstreren? Goed idee! Petities tekenen? Goed idee. En er is meer…

Lees de column online

Meten of modelleren

Milieu 2022 nr 1 (maart), door Antoine Heideveld, voorzitter VVM

Zo! 2022 is begonnen. Met bijzonder veel berichten over het milieu in de media. Van het ontbreken van een natuurvergunning voor Schiphol, tot de vervuiling rondom Tata-steel. Van de doorgaande discussie over stikstof tot de constatering dat er in de EU nog steeds voor miljarden subsidie worden gegeven voor fossiele brandstoffen (en Nederland doet daar goed in mee). En natuurlijk is er een nieuwe hoofdredacteur van het prachtige tijdschrift Milieu! Welkom Jaap!

Download de column Lees de column online

De toekomst

Milieu 2021 nr 8 (december), door Antoine Heideveld, voorzitter VVM

Een prachtig onderwerp heeft deze editie van MILIEU. Zeker als je weet dat dit het laatste nummer is van de hand van onze bijzonder gewaarde hoofdredacteur Jan de Graaf. Want ja, hoe ziet zijn toekomst eruit? Als een groene oase van rust en tevredenheid? Of dreigt het zwarte gat? 

Download de column Lees de column online

De bezem en de bodem

Milieu 2021 nr 7 (november), door Antoine Heideveld, voorzitter VVM

De bezem, de bezem
Wat doe je ermee, wat doe je ermee
Je veegt ermee, je veegt ermee
De vloer, de vloer

Ken je dat liedje nog van de basisschool? Tot een jaar of vijftig jaar geleden dachten we: we gooien troep waar we niks mee kunnen gewoon ergens waar we het niet meer zien. In de bodem dus. Probleem opgelost. Gevolg: Er zat op vele plekken gif in de bodem met alle consequenties voor onze gezondheid van dien. Dat bleek dus niet erg lekker te werken. Zoals ook de schandalen rondom Lekkerkerk als resultaat van deze aanpak laten zien. 

Download de column Lees de column online

Over vastroesten en paradigma’s

Milieu 2021 nr 6 (oktober), door Antoine Heideveld, voorzitter VVM

Nu de coronapandemie grotendeels achter ons lijkt te liggen, gaan we weer terug in het oude normaal zo lijkt. De krantenkoppen over de ‘gewenste’ economische groei domineren weer: ‘Economie alweer groter dan voor de coronapandemie’. En: ‘Dit jaar helaas nog minder buitenlandse toeristen dan tijdens coronajaar’. Zijn we echt zo vastgeroest aan oude patronen en paradigma’s?

Download de column Lees de column online

Oog voor samenhang

Milieu 2021 nr 5 (september), door Antoine Heideveld, voorzitter VVM

De Sustainable Development Goals. Bijzonder goed gekozen doelen voor de hele wereld om in 2030 duurzaam te zijn en te leven binnen de grenzen van de planeet. Minder armoede. Minder uitstoot. Meer regionale ontwikkeling. Schoon water. Meer gelijkheid. Meer natuur. Eindelijk staan alle ideeën voor een mooie wereld prachtig samen in een agenda die is omarmt door zo’n beetje alle wereldleiders. En het mooie is de ondertekenaars verbinden zich aan het realiseren van deze doelen wereldwijd en in hun eigen land.

Download de column Lees de column online

50 jaar vrijblijvendheid

Milieu 2021 nr 4 (juli), door Antoine Heideveld, voorzitter VVM

Normaal is bij mij het glas altijd halfvol, soms zelfs helemaal vol. Maar als je terugkijkt is het ook goed om dit nog eens heel kritisch te doen. Op het vlak van milieubeleid zijn er best veel successen te vieren, maar er valt ook iets op: vrijblijvendheid. Vrijblijvendheid, waarbij de keuze aan de consument wordt gelaten. Een paar voorbeelden.

Download de column Lees de column online

Van drog naar durf

Milieu 2021 nr 3 (mei), door Antoine Heideveld, voorzitter VVM

Lees ik net het bericht van het RIVM dat er aantoonbaar meer ziekteverschijnselen zijn rondom de staalfabriek in IJmuiden. komt er een special over het nieuwe Nationaal Milieuprogramma van Tijdschrift Milieu. Mooie timing. Want het blijkt steeds weer opnieuw: milieu en gezondheid zijn belangrijk.

Download de column Lees de column online

Nieuw perspectief

Milieu 2021 nr 2 (april), door Antoine Heideveld, voorzitter VVM

Nu de vaccinatiegraad in Nederland stijgt, kijken we weer vooruit. Perspectief, daar gaat het om. En onze nieuw gekozen volksvertegenwoordigers zijn aan zet om dit nieuwe perspectief mede vorm te geven. De groene reset. Dáár moeten we wat mij betreft op sturen. Niet terug naar het oude normaal, maar op naar de groene toekomst. Alleen zitten er nog wel wat kleine addertjes en perverse prikkels onder het groene gras.

 

Download de column Lees de column online

Rust en lucht

Milieu 2021 nr 1 (maart), door Antoine Heideveld, voorzitter VVM

Goh wat duurt deze coronacrisis lang he? Ik ben eigenlijk altijd positief en vol goede moed, maar deze tijd valt me toch wel zwaar. Collega's die ik al bijna een jaar niet ontmoet. Niet meer even een heerlijke koffie op een terras. Niet meer zo maar even afspreken met vrienden. Niet meer...

Maar tegelijkertijd - ja daar kom ik weer met goede moed :) - geniet ik ook...

 

Download de column Lees de column online

Toekomstdenken vanuit een donut?milieu-2020-6-carts-column-leendert

Milieu 2020 nr 6 (december), door Leendert van Bree, toen (nog net) vicevoorzitter VVM

Mooi dat ik als scheidend vicevoorzitter van de VVM het columnstokje voor deze keer van Antoine mag overnemen. Maar wat schrijf je dan? Wat wil je overbrengen aan de lezers? Ik dacht eerst aan mijn werkzame leven, op een managementcursus wel eens samengevat als ‘van gifmenger naar toekomstdenker’. Van de milieutoxicoloog, met de focus op proefdieronderzoek naar milieupersistente verbindingen en luchtverontreinigende stoffen, naar gezondheidsdeskundige die zich bezighoudt met stedelijke ontwikkeling. Voor mijzelf een leven lang leren, zenden, luisteren, nadenken en samenwerken aan een betere toekomst. Het was mooi en goed, óók via de VVM als belangrijk netwerk en platform. En dat moet doorgaan, want ook déze tijd vraagt weer om problemen op te lossen, vooral met elkaar.

Download de column Lees de column online

Achter de feitenmilieu-2020-5-column-antoine

Milieu 2020 nr 5 (oktober), door Antoine Heijdeveld, voorzitter VVM

Ongelofelijk. Zijn we net wat bijgekomen van de eerste golf van corona. Heeft de tweede ons toch nog kunnen verrassen. Weer lopen de aantallen besmettingen in snel tempo op. Weer zien we de golf van verre aankomen. Ditmaal hadden we met elkaar de feiten redelijk op orde. We wisten het zogenaamde R-nummer, waar de besmettingen plaatsvonden, de manier om met het virus om te gaan etcetera. Natuurlijk wisten we niet alles, maar meer dan genoeg om handelend op te treden. Toch bleken we samen niet in staat om voor dat de golf kwam maatregelen te nemen en handelend op te treden. Weer wachten we af en handelden we te laat.

Download de columnLees de column online

Gevangen in het oude normaalmilieu-2020-4-blog-antoine

Milieu 2020 nr 4 (september), door Antoine Heijdeveld, voorzitter VVM

Alles lag plat. Maar de lente wist het niet... En na de zomer? Ja, na de zomer zouden we het nieuwe normaal vol trots vormgeven. Grote economen, wetenschappers van formaat en enkele groten der aarde hebben hier een lans voor gebroken. Aandacht voor elkaar, gezondheid en aandacht voor de aarde. Die gaan hand in hand in het nieuwe normaal. Waarbij we sturen op sociale, ecologische en economische aspecten tegelijkertijd. Waarin de vervuiler betaalt.

Download de column

Het paard en de wagenmilieu-2020-3-blog-antoine-het-paard-en-de-wagen

Milieu 2020 nr 3 (juni), door Antoine Heijdeveld, voorzitter VVM

In dertig regio’s wordt hard gewerkt aan een Regionale Energiestrategie om handen en voeten te geven aan de energietransitie. Lekker concreet. Samen. Met politiek, bedrijven, overheden, NGO’s en burgers. Burgers? O ja? Een kleine rondgang leert dat burgers niet of nauwelijks betrokken zijn bij deze strategieën. Vast zijn er voorbeelden te vinden waar het wel goed is gegaan, maar ik hoor vaak dat buurtinitiatieven, energiecoöperaties en actieve burgers niet of nauwelijks zijn betrokken. Zo ook in mijn eigen buurt in de Bijlmer in Amsterdam.

Download de column

Alles ligt plat

Milieu 2020-2 column antoine - alles ligt platMilieu 2020 nr 2 (april), door Antoine Heijdeveld, voorzitter VVM

Alles ligt plat. En niet voor even. Gelukkig ook niet voor een heel leven. Maar toch. Door Corona zijn er voor ons ongekende maatregelen genomen. Niet naar café. Niet meer vliegen. Alleen naar buiten als het noodzakelijk is. Thuis werken als het kan. Met als resultaat lege treinen, geen files, minder vliegbewegingen. Plotseling is de urgentie zo hoog dat drastische maatregelen worden genomen die ons allemaal inperken in de vrijheid die we zo belangrijk vinden. En terecht lijkt me, gezondheid gaat immers ruim voor op economische activiteiten.

Download de column

its-the-circular-economy-stupidIt is the circular economy, stupid!

Milieu 2020 nr 1 (februari), door Antoine Heijdeveld, voorzitter VVM

Klimaatoplossingen. Een mooi onderwerp. En technisch is zeer veel mogelijk. Van warmtepompen en sterke isolatie inits-the-circular-economy-stupid huis tot overschakeling op houtbouw in plaats van beton. Van waterstof als energiedrager tot versterking van de kwaliteit van de bodem in de landbouw. Van versterking van de capaciteit van oceanen voor de opname van CO2 tot voedselbossen. Top. Ook prachtig weergegeven in Drawdown. Allemaal mooie oplossingen met in potentie een grote bijdrage aan het tegengaan van de klimaatverandering.

Download de column

111annotation-2020-01-07-132906Meer

Milieu 2019 nr 7 (december), door Antoine Heijdeveld, voorzitter VVM.

De laatste jaren buitelen initiatieven rondom een duurzame leefwereld over elkaar heen. Van het maken van laptophoezen van oude spijkerbroeken tot biologisch eten van de boer in de buurt. Van lokaal inzamelen van plastic en er producten mee maken tot samen energie-opwekken met andere buurtbewoners. Van social enterprises tot coöperaties. Top! Een groot aantal van deze prachtige initiatieven is verzameld op www.maex.nl. Nog niet gezien? Neem snel een kijkje.

Download de column

antoine-milioe-nr-6-2019Keuzes

Milieu 2019 nr 6 (November), door Antoine Heijdeveld, voorzitter VVM.

Jeetje. Jeetje. Jeetje. Wat een aandacht voor klimaat, natuur en milieu de afgelopen weken en maanden. Stikstof. PFA S. Elektrische auto’s die record op record vestigen. Weer een autoproducent die sjoemelsoftware installeerde in diesel-auto’s. Circulaire producten die op de markt beginnen te komen. Banken die hun strategie op papier volledig op duurzaamheid en klimaat richten. Discussies op straat. Discussies in de politiek. En dan heb ik het nog niet eens over alles wat speelt rondom klimaat, het klimaatakkoord en de wereldwijde afspraken. Je kunt geen krant meer open-slaan of het gaat over het klimaat.

Download het artikel

milieu-2019-5-carts-column-antoineHet kan anders!

Milieu 2019 nr 5 (oktober), door Antoine Heijdeveld, voorzitter VVM.

Soms… soms is één en één drie. Soms… zijn oplossingen zo voor de hand liggend dat we er niet meer aan denken. Daarvoor moeten we wel wat vaker over de eigen schaduw heen stappen en stoppen met retoriek. Zo ook rondom de discussie in de landbouw.

Download de column

milieu-2019-4-carts-column-antoinePappen en nathouden?

Milieu 2019 nr 4 (september), door Antoine Heijdeveld, voorzitter VVM.

Twee keer vlak achter elkaar is de overheid stevig op de vingers getikt. Het bestaande beleid voor natuur en milieu is volstrekt onvoldoende. We halen onze eigen klimaatdoelstellingen niet. Wederom is stevig aangetoond dat we in Nederland wel goed zijn in doelstellingen en plannen maken. Maar uitvoeren en implementatie schiet tekort. Als je dan niet serieus monitort en niet serieus evalueert, blijft het pappen en nathouden.

Download de column 

milieu-2019-3-carts-column-antoineTransitie-advies

Milieu 2019 nr 3 (Juni), door Antoine Heijdeveld, voorzitter VVM.

Ken je dat? Woon je in een prettig eigen huis uit de jaren zeventig, gaat je cv-ketel kapot. Je wilt wel los van het gas, maar er is nog geen plan in de wijk voor een collectieve voorziening. Wat doe je? Warmtepomp? Toch een nieuwe ketel aanschaffen? Eentje huren misschien? 

Download de column

 


Tijdschrift Milieu

Tijdschrift Milieu is het opinie- en vakblad van de VVM en steekt gericht in op koersaanpassingen in het milieubeleid en wakkert het debat hierover aan. Vast onderdeel vormt het toegepast wetenschappelijke dossier, dat op een toegankelijke manier ingaat op de voortgang in het beleid, het daarmee verbonden onderzoek en de respons in de maatschappij.

Lees meer in Nu in Tijdschrift Milieu